Neurodiversiteit verwijst naar de verschillen in onze hersenen die natuurlijke variaties vormen - ofwel een spectrum - van de menselijke ervaring. Dit spectrum strekt zich uit van het ene uiteinde naar het andere:

• Neurotypisch: Gedachten, gedrag en leermethoden die vaak voorkomen.
• Neurodivergent: Gedachten, gedrag en leermethoden die afwijken van de meest voorkomende patronen.

...en dan hebben we tal van eigenschappen daartussen, die de diversiteit van mensen weerspiegelen.

Helaas zijn misvattingen diep geworteld in dit concept. Eén die bijzonder schadelijk is, is de neiging om neurotypische mensen te labelen als ‘de standaard’. Mensen zijn niet geprogrammeerd met een standaardinstelling, en zowel neurotypische als neurodivergente mensen hebben elk unieke eigenschappen en uitdagingen.

Wanneer we neurodiversiteit echt gaan begrijpen en omarmen, ontgrendelt dit onbenut potentieel, brengt het frisse perspectieven en bevordert het creativiteit en innovatie – en gelijktijdig stelt het meer mensen in staat stelt zich comfortabel te voelen als wie ze zijn. Daarom spraken we met Erik Toffolo van Visma Connect en Álmos Bánhegyi van Visma Solutions OY om gangbare mythen uit te ontkrachten en de voordelen te verkennen die neurodiversiteit met zich meebrengt op de werkvloer.

Een reis van zelfontdekking

Vandaag de dag is Erik zowel Test Automation Engineer als Autism Ambassador bij Visma. Maar toen hij 25 was, worstelde hij al jaren met het behouden van structuur in zijn leven. "Ik had via anderen wel gehoord over ADHD en autisme, maar ik dacht niet dat ik aan de criteria van een van beide neurotypen voldeed", herinnert hij zich. "Vijf jaar later had ik heel weinig vooruitgang geboekt en besloot ik me te laten testen. Toen ontdekte ik dat ik inderdaad zowel autisme als ADHD heb. De diagnose stellen voelde als het onthullen van een deel van mijn persoonlijke handleiding dat lang ontbrak."

Als een niet-gediagnosticeerd neurodivergent persoon kan men zich voelen alsof alles wat misgaat hun schuld is. Persoonlijk voel ik me meestal prima zonder extra ondersteuning, maar weten dat het oké is om hulp te vragen wanneer ik worstel, heeft me enorm geholpen.
- Erik

Toen Erik in 2015 bij Visma kwam werken, begon hij op de servicedesk. Hij voelde zich meteen comfortabel om open te zijn over zijn ADHD-diagnose, maar maakte zich zorgen of zijn collega's zouden begrijpen dat hij geen telefoontjes van vreemden goed zou aankunnen - een essentieel onderdeel van zijn rol destijds, en een veelvoorkomend misverstand over mensen met autisme. "Toen ik overstapte naar software testen, zag ik dat als een goede gelegenheid om ook open te zijn over het feit dat ik autistisch ben. Ik had al een tijdje met die mensen samengewerkt, waardoor het opnieuw voorstellen van mezelf minder intimiderend voelde. Ik vertelde ze terloops, 'hey, die persoon met wie je al jaren goed samenwerkt, is eigenlijk autistisch'", reflecteert hij.

Erik ontving niets dan positieve feedback vanwege zijn openheid. Dit inspireerde hem om een gevoel van gemeenschap uit te breiden naar anderen die misschien in stilte worstelen. Zo werd hij een Autisme Ambassadeur. "Ieders ondersteuningsbehoeften zijn verschillend en veranderen in de loop van de tijd. Het belangrijkste is te weten dat je altijd iemand hebt om mee te praten als je het nodig hebt."

“Ik heb altijd geweten dat ik iemand heb om mee te praten bij Visma Connect. Open zijn over neurodiversiteit en later Autisme Ambassadeur worden, is ongelooflijk belonend geweest. Naast de vreugde van anderen te helpen, weet ik nu dat meer mensen begrijpen waar ik vandaan kom wanneer ik om hulp vraag.”
- Erik

Begrip van en omgang met neurodiversiteit

Álmos, een softwareontwikkelaar bij Visma Solutions OY, voelde alsof hij door zijn jeugd heen dwaalde. "Slechts een paar jaar geleden ontmoette ik toevallig iemand die een kind met autisme had. Zij was de eerste persoon die erop wees dat ik enkele autistische trekjes had, vergelijkbaar met haar zoon, wat me ertoe bracht om in het autisme spectrum te duiken", herinnert hij zich. Hij begon onderzoek te doen naar de gangbare percepties van mensen met autisme en vroeg zijn online gamevrienden - sommigen zelf autistisch - om advies.

Sindsdien is Álmos gediagnosticeerd met ADHD, autisme en depressie. Hij heeft vrede gesloten met het neurodivergent zijn en voelt zich sterk verbonden met hoe andere autistische mensen de wereld vaak zien. "De diagnose stellen gaf me niet per se een gevoel van opluchting, maar maakte het veel gemakkelijker voor mij om mezelf en de dingen die ik moeilijk vind te ontcijferen. Het gaf me de kans om mezelf beter te begrijpen", deelt hij.

Terwijl Álmos nu geniet van het werken met softwareontwikkeling, valt niet te ontkennen dat zijn pad naar zelfontdekking invloed heeft gehad op zijn carrière. Terugkijkend op zijn allereerste baan, beschrijft hij zichzelf als sociaal naïef, vaak sociale signalen verkeerd interpreterend en in situaties belandend die anders hadden kunnen worden aangepakt. Ondanks deze uitdagingen herinnert hij zich de ervaring als overwegend positief. Zijn tweede baan bij een ander bedrijf bleek minder tolerant en stressvoller te zijn. "De manier waarop ik destijds handelde zorgde voor veel problemen, zowel groot als klein. Nu begrijp ik dat ik destijds niet de juiste tools of kennis had om de situatie goed in te schatten, wat leidde tot veel misverstanden. Het was duidelijk geen prettige ervaring", herinnert hij zich. "Hoewel ik tegen die tijd een zeker begrip had van mijn situatie, was de diagnose stellen een enorme eye-opener voor hoe erg ik worstelde."

"Hoewel ik geloof dat mijn autistische eigenschappen me op sommige manieren positief deden opvallen, veroorzaakten het niet goed begrijpen ervan of weten hoe ermee om te gaan veel problemen later."
- Álmos

Vandaag accepteert Álmos dat misverstanden 'gewoon' een deel van het leven zijn, ongeacht of iemand neurotypisch of neurodivergent is. Hij vindt samenwerking niet zo uitdagend als vroeger, nadat hij de overwegingen heeft geïdentificeerd die hij nodig heeft om succesvol te zijn. "Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om aandacht te besteden aan hoe ik communiceer - mijn woorden zorgvuldig kies, bewust ben van mijn toon en let op mijn lichaamstaal. Ik kan niet aannemen dat anderen iets zullen zeggen als iets wat ik zeg of doe niet duidelijk is, dus ik zorg ervoor om twee keer na te denken bij het overwegen van mijn aanpak en regelmatig om feedback vraag", legt Álmos uit. "Uiteindelijk zijn mijn worstelingen niemands schuld. Het is wat het is, en ik heb een gezonde compromis gevonden dat voor mij werkt."

Voordelen en obstakels

Als Álmos wordt gevraagd naar de waarde van neurodiversiteit op de werkvloer, benadrukt hij het belang van verschillende perspectieven. Voordat hij werd gediagnosticeerd, zorgde zijn neiging om uitdagingen op een andere manier aan te pakken voor een domino-effect in zijn leven. Soms was dat een goede zaak; andere keren niet. Maar hij blijft erbij dat een gezonde balans van diverse perspectieven en benaderingen de sleutel is tot het oplossen van elk probleem.

Naast zijn unieke perspectieven wijst Álmos op zijn tomeloze nieuwsgierigheid en scherpe analytische denkvermogen als persoonlijke sterke punten. Zijn drang om grondig te begrijpen waarom dingen werken zoals ze dat doen stelt hem in staat om zeer detailgericht te zijn, wat hem heeft geholpen bij het ontdekken van problemen die anders onopgemerkt zouden zijn gebleven.

Hoewel neurodiverse mensen soms uitblinken in bepaalde gebieden, denk ik dat diversiteit in al haar vormen voordelig is voor een werkplek. Klanten zullen ook divers zijn, dus een divers personeelsbestand is noodzakelijk bij het creëren van producten waarmee anderen echt verbinding maken.
- Erik

De uitdagingen waarmee neurodivergente mensen worden geconfronteerd, zijn vaak onzichtbaar voor anderen, waardoor het moeilijker wordt om effectieve tools en ondersteuningssystemen op het werk te implementeren. Open en duidelijke communicatie speelt een cruciale rol bij het identificeren van diverse behoeften. Erik, bijvoorbeeld, worstelt soms met overstimulatie. "Telkens als ik me overgestimuleerd voel, vind ik het enorm nuttig om te weten dat ik de mogelijkheid heb om me zolang als nodig is te richten op één contactpersoon. Ik zal aan mijn manager vragen of ik verzoeken naar hen kan doorverwijzen, zodat ik me op één ding kan concentreren en dat vervolgens op de best mogelijke manier kan aanpakken", legt Erik uit.

Álmos ontdekt dat zijn grootste strijd verband houdt met communicatie. "Hoewel ik mezelf heb geleerd om aanwijzingen te lezen om anderen beter te begrijpen, kan het verwerken van dingen op de manier waarop anderen dat vaak automatisch doen uitputtend zijn", deelt hij. Hij ervaart ook sensorische problemen - overweldigd raken door zaken zoals harde of repetitieve geluiden en felle lichten - wat bijdraagt aan die uitputting.

Naast de mogelijkheid om vanuit huis te werken, kunnen kleine aanpassingen een groot verschil maken. Álmos zorgt ervoor dat hij de helderheidsinstellingen op zijn laptop en de energie-instellingen aanpast om het geluid van de ventilator te beheersen. Als de omgeving waarin hij werkt te lawaaierig en afleidend wordt, verplaatst hij zich naar een aangewezen stille plek. "Aan het eind van de dag is communicatie essentieel. Mensen hebben de neiging om dingen op hun eigen manier te doen, maar dat betekent niet dat ze bezwaar zouden hebben tegen een compromis", benadrukt Álmos.

"Wees niet bang om te vragen, want de kans is groot dat anderen niet weten wat je nodig hebt, tenzij je het ze vertelt."
- Álmos

Wat managers en teamleden kunnen doen om neurodiversiteit te omarmen

Hier zijn enkele beheersbare strategieën en acties voor het creëren van een werkomgeving die neurodiversiteit ondersteunt, en ervoor zorgt dat elke persoon kan gedijen:

• Bied flexibele werkschema's aan: Kom tegemoet aan individuele voorkeuren en behoeften door mensen de keuze te geven om thuis of op kantoor te werken.
• Zorg voor rustige ruimtes op kantoor: Wijs stille ruimtes toe, vooral in open kantoorindelingen, om afleiding en lawaai te minimaliseren voor degenen die liever in een rustige werkomgeving werken.
• Stimuleer open communicatie: Creëer een veilige omgeving waar teamleden zich op hun gemak voelen om hun behoeften en uitdagingen te delen. Geef zelf het goede voorbeeld door transparant te zijn, waardoor het minder intimiderend wordt voor anderen om hetzelfde te doen.
• Implementeer verschillende communicatiekanalen: Bied verschillende manieren aan om te communiceren, ofwel anoniem, één-op-één, of in groepsdiscussies. Eén kanaal past niet bij iedereen. Luister actief en vraag hoe je hen het beste kunt ondersteunen.
• Creëer ondersteunende netwerken: Stel interne gemeenschappen of ondersteuningsgroepen op, zoals de Autism Ambassadors van Visma, om peer-verbindingen en middelen aan te bieden.
• Stel begrip en empathie voorop: Accepteer elke individu zoals ze zijn - waar ze ook op het spectrum staan - en erken dat iedereen zijn unieke uitdagingen en bijdragen heeft. Wat voor de ene persoon gemakkelijk is, kan voor een ander erg moeilijk zijn, en vice versa.
• Erken individualiteit: Onthoud dat geen twee neurodiverse of neurotypische mensen hetzelfde zijn. Vermijd stereotypen - iedereen heeft een unieke mix van sterke punten en uitdagingen die unieke bijdragen leveren in een team.

Werken in het tech-veld biedt veel flexibiliteit. Bij Visma hebben we de vrijheid om onze werkdagen aan te passen aan onze specifieke behoeften - of dat nu flexibele werkuren zijn, de mogelijkheid om op afstand te werken, of kleine dingen, zoals ruisonderdrukkende koptelefoons, kunnen een groot verschil maken.
- Álmos